No products in the cart.

5 examples each of katrivachya,karmvachya and …

CBSE, JEE, NEET, CUET

CBSE, JEE, NEET, CUET

Question Bank, Mock Tests, Exam Papers

NCERT Solutions, Sample Papers, Notes, Videos

5 examples each of katrivachya,karmvachya and bhav vachya.
  • 2 answers

Prince Raj 6 years, 2 months ago

helpful answer

Gaurav Seth 6 years, 3 months ago

वाच्य-क्रिया के जिस रूप से यह ज्ञात हो कि वाक्य में क्रिया द्वारा संपादित विधान का विषय कर्ता है, कर्म है, अथवा भाव है, उसे वाच्य कहते हैं।
वाच्य के तीन प्रकार हैं-
1. कर्तृवाच्य। (Active Voice)
2. कर्मवाच्य। (Passive Voice)
3. भाववाच्य। (Imporsonal Voice)
1.कर्तृवाच्य- क्रिया के जिस रूप से वाक्य के उद्देश्य (क्रिया के कर्ता) का बोध हो, वह कर्तृवाच्य कहलाता है। इसमें लिंग एवं वचन प्रायः कर्ता के अनुसार होते हैं। जैसे- 
1.बच्चा खेलता है। 
2.घोड़ा भागता है।
इन वाक्यों में ‘बच्चा’, ‘घोड़ा’ कर्ता हैं तथा वाक्यों में कर्ता की ही प्रधानता है। अतः ‘खेलता है’, ‘भागता है’ ये कर्तृवाच्य हैं।
2.कर्मवाच्य- क्रिया के जिस रूप से वाक्य का उद्देश्य ‘कर्म’ प्रधान हो उसे कर्मवाच्य कहते हैं। जैसे- 
1.भारत-पाक युद्ध में सहस्रों सैनिक मारे गए। 
2.छात्रों द्वारा नाटक प्रस्तुत किया जा रहा है। 
3.पुस्तक मेरे द्वारा पढ़ी गई। 
4.बच्चों के द्वारा निबंध पढ़े गए। 
इन वाक्यों में क्रियाओं में ‘कर्म’ की प्रधानता दर्शाई गई है। उनकी रूप-रचना भी कर्म के लिंग, वचन और पुरुष के अनुसार हुई है। क्रिया के ऐसे रूप ‘कर्मवाच्य’ कहलाते हैं।
3.भाववाच्य-क्रिया के जिस रूप से वाक्य का उद्देश्य केवल भाव (क्रिया का अर्थ) ही जाना जाए वहाँ भाववाच्य होता है। इसमें कर्ता या कर्म की प्रधानता नहीं होती है। इसमें मुख्यतः अकर्मक क्रिया का ही प्रयोग होता है और साथ ही प्रायः निषेधार्थक वाक्य ही भाववाच्य में प्रयुक्त होते हैं। इसमें क्रिया सदैव पुल्लिंग, अन्य पुरुष के एक वचन की होती है।

http://mycbseguide.com/examin8/

Related Questions

स्वविद्यालयस्य वार्षिकोत्सवं वर्णयन्तः मित्रं प्रति लिखिते पत्रे मञ्जूषायाः उचितपदानि चित्वा रिक्त स्थानानि पूरयत- (अपने विद्यालय के वार्षिक उत्सव का वर्णन करते हुए मित्र को लिखे गए पत्र में, मञ्जूषा से उचित पद चुनकर रिक्त स्थान भरिए।) (i)________ तिथिः 30-08-20... प्रिय (ii)________ (iii)________ भवतः पत्रं प्राप्तम्। अहं स्वविद्यालयस्य (iv)________ वर्णयामि। एकमास पूर्वमेव (v)________ सर्वे अध्यापकाः (vi)________ च कार्येषु व्यस्ताः आसन्। शिक्षा निदेशकः कार्यक्रमस्य (vii)________ आसीत्। सः (viii)________ अतीव प्राशंसत्, योग्येभ्यः छात्रेभ्यः च (ix)________ अयच्छत्। पितृभ्याम् नमः। भवतः (x)________ क. ख. ग. मञ्जूषा- सुहृद्, नमस्ते, कार्यक्रमम्, छात्राः, विद्यालये, अध्यक्षः, पारितोषिकान्, वार्षिकोत्सवम्, परीक्षाभवनम्, सोमेश
  • 2 answers
Sabdroop
  • 0 answers
Rama shabdrup
  • 1 answers
भवान् रामकृष्ण: । स्वप्रधानाचार्याय रुग्णताकारणात् अवकाशार्थम् लिखिते प्रार्थनापत्रम् मञ्जूषा उचित पदै: चित्वा पूरयत । ( ½*10=5 अङ्का: )सेवायाम् (i) ...........प्रधानाचार्य महोदया: विवेकानंद उच्च माध्यमिक विद्यालय: , शास्त्रीनगरम् । विषय:- दिनत्रयस्य (ii)............ प्रार्थना-पत्रम् । महोदया:, (iii)……………निवेदनमस्ति यदहं विगत (iv) ............. ज्वरपीडितोऽस्मि । अतः (v)............. कारणादहं विद्यालये (vi) ............. न शक्नोमि । अतः (vii)............ अस्ति यत् दिनांक: 05-12-2020 तः 07-12-2020 पर्यन्तं (viii) .............. अवकाशम् (ix)……………. मामनुग्रहीष्यन्ति श्रीमन्त: । भवदाज्ञाकारी शिष्य: (x)................ कक्षा-दशमी { स्वीकृत्य, रामकृष्ण:, सविनयम्, अस्वस्थता, अवकाशाय, श्रीमन्त:, दिवसात्, आगन्तुम्, प्रार्थना, दिनत्रयस्य । }
  • 5 answers

myCBSEguide App

myCBSEguide

Trusted by 1 Crore+ Students

Test Generator

Test Generator

Create papers online. It's FREE.

CUET Mock Tests

CUET Mock Tests

75,000+ questions to practice only on myCBSEguide app

Download myCBSEguide App