Sanskrit Communicative (Deleled)

डाउनलोड पीडीएफ प्रारूप में सीबीएसई कक्षा 10 संस्कृत अध्ययन सामग्री। MyCBSEguide सीबीएसई कक्षा 10 संस्कृत के लिए हल के कागजात, बोर्ड प्रश्न पत्रों, संशोधन नोट और एनसीईआरटी समाधान प्रदान करता है। शामिल विषय हैं: 'क' खण्ड: अपठित-अवबोधनम्, 'ख' खण्ड: रचनात्मक-कार्यम्, 'ग' खण्ड: अनुप्रयुक्त-व्याकरणम्, 'घ' खण्ड: पठित-अवबोधनम् |

संस्कृतस्य प्रथमसत्रस्य पाठ्यक्रम:

कक्षा - दसवीं

अवधिः - अप्रैल - सितम्बर 2015

संकलनात्मक मूल्याङ्कणं (90 अंका: )

‘क’ खण्ड: (अपठित-अवबोधनम्) (10)

(एक: गद्यातमक: खण्ड: )

35-40 सब्दपरिमित: गद्यांश: (6)

• एकपदेन पूर्णवाक्येन च अवबोधनात्मकं कार्यम्
• अनुच्छेद-अधारितम् भाषिकं कार्यम्

भाषिककार्याय तत्वानि (4)

• वाक्ये कर्तृ-क्रिया पदचनम्
• कर्तृ-क्रिया-अनिवति:
• विशेषण-विशेष्य-चयनम्
• सर्वनामप्रयोग:
• पर्याय-विलोमपद-चयनम्

'ख' खण्ड: रचनात्मकं कार्यम् (15 अंका:)

(मणिका-अभ्यासपुस्तक-अधारितम्)

(i) संकेताधारितम् ओपचारिकं पत्रम् (5)

(ii) चित्राधारितम् वर्णनम् अथवा अनुच्छेदलेखनम् (10)

'ग' खण्ड: अनुप्रयुक्तव्याकरणम् (30 अंका:)

(मणिका-अभ्याशपुस्तक-अधारितम्)

संधिकार्यम् (5)

• स्वरसन्धि: दीर्घ: गुण: वृदि्: यण् (2)
• व्यञ्जनसन्धि: परसवर्ण, छत्वं , तुकागम: (2)
• विसर्गसन्धि: विसर्गस्य उत्वं, रत्वं, (1)

समास:

• तत्पुरुष: (विभक्ति:, नञ्, उपपद:) (2)
• कर्मधारय: (2)
• द्विगु: (2)

प्रत्यया:

• कृदन्ता : - त्वयत्, अनीयर् (2)
• तद्विता: - मतुप्, इन्, ठक् (3)

अव्वयपदानी

अपि, इव , उच्चै:, एव, नूनम्, पुरा, इतस्तत्:, अत्र-तत्र, इदानीम,यथा-तथा, विना,सहसा , अधुना, वृथा, शने:

वाच्यपरिवर्तनम् (केवलं लट्लकारे) (कृत-कर्म-क्रिया) (5)

अंडकानां स्थाने शब्देषु समयलेखनम्

(सामान्य- सपाद-सार्थ- पादोंन) (4)

'घ' खण्ड: (पठित-अवबोधनम्) (35 अंका:)

(मणिका (प्राथम: भाग:) पाठ्यपुस्तकम् अधिकृत्य)

1. पाठ्यपुस्तकस्य सामग्रीम् अधिकृत्य अवबोधनात्मकं कार्यम् (15)

(i) गद्यांश: (ii) पद्यांश:(iii) नाट्यांश: (5+5+5)

प्रश्नप्रकारा: एकपदेन पूर्णवाक्येन च प्रश्नोत्तराणि ।

भाषिककार्यम् | (बहुविकल्पात्मका: प्रश्ना:)

2. भाववबोधनम् (4)

3. एकस्य श्लोकस्य अन्वय: (4)

(रिक्तस्थानपूर्तिद्वार)

4. वाक्येषु रेखांकितपदानी आधिकृत्य चतुर्णा प्रश्नानां निर्माणम् । (4)

5. कथाक्रमसंयोजनम्

(क्रमरहित-अष्टावकयाना क्रमपूर्वकम् संयोजनम्) (4)

6. शब्दार्था: (चतुर्णां पदानां सन्दर्भे शब्दप्रयोगगेण सब्दार्थामेलनेन वा) (4)

(बहुविकल्पात्मका: / ल. उ. प्रश्ना:)

संस्कृतस्य दृतीयसत्रस्य पाठ्यक्रम:

अक्टूबर-मार्च (2015 - 2016)

कक्षा - दसवीं

संकलनात्मकं मूल्यांकनम् 30% 90अंका:

'क' खण्ड: (अपठित-अवबोधनम्) (15)

(एक: गद्यात्मक: खण्ड:)/एक: सरल: श्लोक: (10+5)

80-100 शब्दपरिमित: गद्यांश: (सरलकथा, वर्णनम् वा) (4+4+2=10)

• एकपदेन पूर्णवाक्येन च अवबोधनात्मकं कार्यम् (4)
• अनुच्छेद - अधारितम् भाषिकं कार्यम् (4)
• समुचितं शीर्षकप्रदानम् (2)

एक: सरल: श्लोक: (2+2+1=05)

भाषिककार्याय तत्वानी

• वाक्ये कृर्त - क्रिया पद्चयनम्, कतृ-क्रिया-अनिवति: (2)
• विशेषण-विशेष्य-चयनम्, सर्वनामप्रयोग: (2)
• पर्याय - विलोमपद - चयनम् (1)

'ख' खण्ड: रचनात्मकं कार्यम् (15 अंका:)

(मणिका - अभ्यासपुस्तक - आधारितम्)

(i) संकेतधारितम् अनौपचारिकम् पत्रम् (5)

(ii) चित्राधारितम् वर्णनम् अथवा अनुच्छेदलेखनम् (10)

'ग' खण्ड: अनुप्रयुक्तव्याकरणम् (30 अंका:)

(मणिका-अभ्यासपुस्तक-आधारितम्)

1. संधिकार्यम् (4)

(i) स्वरसन्धि: - यण, अयादि: , पूर्णरूपम् (2)

(ii) व्यञ्जनसन्धि: -मोऽनुसार:, वर्गीयप्रथमश्रेणा तृतीयवर्णे परिवर्तनम्, प्रथमवर्णस्य पंचमवर्णे परिवर्तनम् (1)

(iii) विसर्घसन्धि : विसर्गस्य लोप:, विसर्घस्थान स् श् ष् (1)

2. समास: (वाक्येषु समस्तपदानां विग्रह: विग्रहपदाना च समास:) (5)

(i) दृन्दृ: (1)

(ii) बहुव्रीहि:, समानाधिकरणम् (2)

(iii) अवव्ययीभाव: (अनु,उप,सह,निर्, प्रति, यथा) (2)

3. प्रत्यया: (5)

• कृदन्ता: - शतृ, शानच् (2)
• तद्विता: - त्व,तल (2)
• स्त्रीप्रत्ययों: - टाप् डीप् (1)

4. अव्ययपदानि (5)

इति, कदा, कुत:, माँ, यत, यात्रा-कुत्र,सम्प्रति, यदा-कदा, यावत्, श्व:, हय:, बहि:, कदापि, किमर्थम् ।

5. सङ्ख्या एकत: पञ्चप्रयन्त वाक्यप्रयोग:| एकत: सत्प्रयन्तं संख्याज्ञानम् (5)

6. वचन - लिङग - पुरुष - लेकर - दृष्ट्या संसोधनम् (6)

'घ' खण्ड: (पठित-अवबोधनम्) 30 अंका

(मणिका(द्वितीय : भाग:) पाठ्यपुस्तकम् अधिकृत्य)

1. पाठ्यपुस्तकश्य सामग्रीम अधिकृत्य अवबोधात्मकं कार्यम् (12)

(i) गद्यांश: (ii) पद्यांश: (iii) नाट्यांश: (4 +4 +4 )

प्रश्नप्रकारा:- एकपदेन पूर्णवाक्येन च प्रश्नोत्तराणि ।

भाषिककार्यम्| (बहुविकल्पात्मका: प्रश्ना:)

2. भवावबोधनम् (2)

3. श्लोकान्वय: (4)

(रिक्तस्थानपूर्तीद्वारा )

4. वाक्येषु रेखांकितपदानी अधिकृत्य पञ्च प्रश्नानां निर्माणम् । (5)

5. कथाक्रमसंयोजनम् (4)

(क्रमरहित-दस्वाक्यानां क्रमपूर्वकं संयोजनम्)

6. शब्दार्था: (पञ्च) (3)

(सन्दर्भे सब्दप्रयोगद्वारा सब्दार्थमेलनद्वारा वा)