No products in the cart.

CBSE - Class 10 - Sanskrit Communicative (Deleled) - सिलेबस

CBSE, JEE, NEET, CUET

CBSE, JEE, NEET, CUET

Question Bank, Mock Tests, Exam Papers

NCERT Solutions, Sample Papers, Notes, Videos

सिलेबस for Class 10 Sanskrit Communicative (Deleled)

सिलेबस Link
CBSE Syllabus 2018-19 Class 10 Sanskrit
CBSE Syllabus 2017-18 Class 10 Sanskrit Communicative

Student Dashboard

Personlised content for the students.

myCBSEguide  App

myCBSEguide App

Complete Guide for CBSE Students

NCERT Solutions, NCERT Exemplars, Revison Notes, Free Videos, CBSE Papers, MCQ Tests & more.

Latest CBSE Syllabus for Class 10 Sanskrit

Latest CBSE Syllabus for Class 10 Sanskrit

CBSE syllabus for class 10 Sanskrit 2018, 2019, 2020, 2021, 2022 as per cbse.nic.in new curriculum. CBSE syllabus is available for free download in PDF format. Download latest CBSE syllabus of 10th Sanskrit as PDF format. Sanskrit syllabus for cbse class 10 is also available in myCBSEguide app, the best app for CBSE students. 

CBSE Academics Unit - Curriculum Syllabus

CBSE has special academics unit to design curriculum and syllabus. The syllabus for CBSE class 10 Sanskrit is published by cbse.nic.in Central Board of Secondary Education, Head Office in New Delhi. The latest syllabus for  class 10 Sanskrit includes list of topics and chapters in Sanskrit. CBSE question papers are designed as per the syllabus prescribed for current session. 

CBSE Syllabus category

  • Secondary School Curriculum (class 9 and class 10)
  • Senior School Curriculum (class 11 and class 12)
  • Vocational Courses (Class 11 and class 12)

CBSE Class-X
Communicative Sanskrit (Code - 122)

Time 3 Hrs Total Marks 80 No of Periods : 195


The Question paper will be divided into Four Sections

Section - A - Reading Comprehension

10 Marks

20 Periods

Section - B - Writing Skills

15 Marks

35 Periods

Section - C - Grammar

25 Marks

50 Periods

Section - D - Literature

30 Marks

90 Periods

Design of Question Paper

No of Questions

No of Marks Per Question

Total No. of Marks

Section A

Q. No. I

SA 4Q

LA 2Q

MCQ 4Q

Title 1Q



4 x ½ = 2

2 x 2 = 4

4 x ½ = 2

1 x 2 = 2

10 Marks

Section B

Q. No. II

LA (10 Blanks)

Q. No. III

LA (5 Sentences to write)

 

10 x ½ = 5

 

5 x 2 = 10

15 Marks

Section C

Q. No. IV - Sandhi

MCQ 1 of 4

Q. No. V - Samasa

MCQ 1 of 4

Q. No. VI - Prathyayas

MCQ 1 of 4

Q. No. VII - Vachya Parivarthanam

MCQ 1 of 3

Q. No. VIII - Samayaha

MCQ 1 of 4

Q. No. IX - Avyayayani

MCQ 1 of 4

Q. No. X - Ashuddhi Samshodhanam

MCQ 1 of 4

 

 

4 x 1 = 4

 

4 x 1 = 4

 

4 x 1 = 4

 

3 x 1 = 3

 

4 x ½ = 2

 

4 x 1 = 4

 

4 x 1 = 4

25 Marks

Section D
Q. No. XI
A. Gadyamsham
VSAQ (Ekapadena)
SAQ (Poorna Vakyena)
MCQ (Bhashika Karyam)
B. Padyamsham
VSAQ (Ekapadena)
SAQ (Poorna Vakyena)
MCQ (Bhashika Karyam)
C. Natyamsham
VSAQ (Ekapadena)
SAQ (Poorna Vakyena)
MCQ (Bhashika Karyam)
Q. No. XII Prashna Nirmanam

VSAQ 1 of 4
Q. No. XIII Shloka Anvayam
क. (4 Blanks)
ख. (4 Blanks)
Q. No. XIV
Paryaya Padam
VSAQ 1 of 4

2 x 1 = 2
1 x 2 = 2
4 x ½ = 2

2 x 1 = 2
1 x 2 = 2
4 x ½ = 2

2 x 1 = 2
1 x 2 = 2
4 x ½ = 2

4 x 1 = 4

4 x ½ = 2
4 x ½ = 2

4 x 1 = 4

30 Marks

*In Section D the Q. No. 12 भावार्थ and Q. No. 15 घटनाक्रमानुसारम are deleted from the Question Paper.

Examination Structure 2022-23
COMMUNICATIVE SANSKRIT 122
CLASS X

Type of Question

No. of Question

No. of Division

Mark per Question

Total Marks

MCQ ½ Marks

4+4+4+4+4=20

5

½

10

MCQ 1 Mark

4+4+4+3+4+4=23

6

1

23

VSA ½ Mark

2+2+2+4+4=14

5

1

14

VSA ½ Mark × 4

(Fill in the Blanks)

4+4=8

2

½

4

LA ½ Mark

(Fill in the Blanks)

10=10

1

½

5

LA 2 Marks

2+5=7

2

2

14

Title Q 2 Marks

1=1

1

2

2

SAQ 1/ Marks

4=4

1

½

2

SAQ 1 Mark

2+2+2=6

3

1

6

 

 

 

Total

80

संस्कृतम् सम्प्रेषणात्मकम् (कोड़ नं. 122)
कक्षा: दशमी 2022-23

1. रचनात्मक: मूल्यांकनाय संस्कृते रचनात्मकानि कार्याणि, व्यवहारे संस्कृत-प्रयोगः, संस्कृत गतिविधयः, प्रायोजनात्मकं कार्य, कक्षाकार्याणि, गृहकार्य च।

2. संकलनात्मकमूल्यांकनाय परीक्षणपत्रम् मार्च मासे परीक्षणपत्रे चत्वारः

खण्डाः भविष्यन्ति -

‘क’ खण्डः अपठित - अवबोधनम्

10

‘ख’ खण्डः रचनात्मक - कार्यम्

15

‘ग’ खण्डः अनुप्रयुक्त - व्याकरणम्

25

‘घ’ खण्डः पठित - अवबोधनम्

30

खण्डानुसारं विषयाः मूल्यभारःच

खण्डः

विषयाः

प्रश्नप्रकाराः

प्रश्नसंख्याः

मूल्यभारः

क’

अपठित-अवबोधनम्

10

1

एकः गद्यांशः 80-100 उेः अनुच्छेदः

बहुविकल्पात्मकाः

1

10

 

कुल भार

 

 

 

ख’

रचनात्मक-कार्यम्

2

औपचारिकं अथवा अनौपचारिकं पत्रम्

निबन्धात्मकः

1

5

3

चित्रवर्णनम् अथवा अनुच्छेदलेखनम्

निबन्धात्मकः

1

10

पूर्णभार

 

 

 

15

ग’

अनुप्रयुक्त-व्याकरणम्

4

सन्धि

लघूत्तरात्मकाः/ ब.वि.

1

4

5

समासः

बहुविकल्पात्मकः /ल.उ.

1

4

6

प्रत्ययाः

बहुविकल्पात्मकः /ल.उ.

1

4

7

वाच्यप्रकरणम्

लघूत्तरात्मकाः/ ब.वि.

1

3

8

समयः

लघूत्तरात्मकाः/ ब.वि.

1

2

9

अव्ययपदानि

लघूत्तरात्मकाः/ ब.वि.

1

4

10

संशोधनकार्यम्

ब.वि./ल.उ.

1

4

 

 

कुलभार

 

25

घ’

पठित-अवबोधनम्

11

गद्यांश

ब.वि./ल.उ.

1

6

12

पद्यांश

ब.वि./ल.उ.

1

6

13

नाट्यांशः

ब.वि./ल.उ.

1

6

14

श्लोकान्वयः

ल. उ. / ब.वि.

1

4

15

प्रश्न निर्माणम्

ल. उ. / ब.वि.

1

4

16

शब्दार्थमेलनम्

ब. वि. लघूत्तरात्मकम्

1

4

 

 

पूर्ण भार

 

30

 

सम्पूर्णभारः 80

प्रश्नपत्रे पाठ्य पुस्तकेभ्यः 3 - 5 अंकानाम् प्रश्नः मूल्याधारितः भवेत्

संस्कृतस्य पाठ्यक्रम (कोड़ नं. 122)
कक्षा: दशमी (2022-23)

संकलनात्मकं मूल्यांकनम् 80 अंकाः

‘क’ खण्डः अपठितःअवबोधनम्

10

एकः गद्यात्मकः खण्डः

 

35-40 शब्दपरिमितः गद्यांशः सरलकथा, वर्णनम् वा

6

• एकपदेन पूर्णवाक्येन च अवबोधनात्मकं कार्यम्

 

• अनुच्छेद-आधारितम् भाषिकं कार्यम् (MCQ)

 

भाषिककार्याय तत्वानि

4

• वाक्ये कर्तृ-क्रिया पद्चयनम्

 

• कर्तृ-क्रिया - अन्वितिः

 

• विशेषण-विशेष्य चयनम्

 

• सर्वनामप्रयोगः

 

• र्प्याय-विलोमपद-चयनम्

 

‘ख’ खण्डः रचनात्मकं कार्यम्

15अंकाः

i) संकेताधारितम् औपचारिकं अथवा अनौपचारिकं पत्रम्

5

ii) चित्राधारितम् वर्णनम् अथवा अनुच्छेदलेखनम्

10

‘ग’ खण्डः अनुप्रयुक्तव्याकरणम्

25अंकाः

मणिका-अभ्यासपुस्तक-आधारितम्

 

1. सन्धिकार्यम्

4

• स्वरसन्धि: दीर्घः, गुणः, वृद्धिः, यण्, अयादिः, पूर्वरूपम्

2

• व्यंजनसन्धि: परसवर्ण, छत्वं, तुकागमः, मौनुस्वारः वर्गीयप्रथमाक्षराणां तृतीयवर्णे परिवर्तनम्, प्रथमवर्णस्य पंचवमवर्णं परिवर्तनम्

1

• विसर्गसन्धिः - विसर्गस्य उत्वं, रत्वम्, विसर्गलोपः, विस स्यि स्थाने स, श, ष

1

2. समासः वाक्येषु समस्तपदानां विग्रहः विगेहपदानां च समासः

4

• तत्पुरुषः विभक्तिः, नंज्, उपपदः

 

• कर्मधारयः, द्विगुः, द्वन्द्वः, बहुव्रीहि, समानाधिकरण, अव्ययीभावः

2

अनु, उप, सह, निर्, प्रति, यथा

2

3. प्रत्ययाः

4

• कृदन्ताः - तव्यत्, अनीयर्, शतृ, शानच्

1:1/2

• तद्धिताः - मतुप्, इन्, ठक्, त्व, तल्

1:1/2

• स्त्रीप्रत्ययौ - टाप् डीप्

1

4. वाच्यपरिवर्तनम् केवलं लट्लकारे कर्तृ-कर्म-क्रिया

3

5. अंकानां स्थाने शब्दोषु समयलेखनम्

 

सामान्य - सपाद - सार्ध - पादोन

2

6. अव्ययपदानि

4

अपि, इव, उच्चैः, एव, तूनम्, पुरा, इतस्ततः, उत्र-तत्र, इदानीम्,

 

यथा-तथा, विना, सहसा, अधुना, वृथा, शनैः, इति, कदा, कुतः, मा, यत्, यत्र-कुत्र, सम्प्रति,

 

यदा-कदा, यावत्, श्वः, ह्यः, बहिः, कदापि, किमर्थम्।

 

7. वचन - लिंग - पुरुष - लकार - दृष्ट्या संशोधनम्

4

‘घ’ खण्डः पठित-अवबोधनम्

30अंकाः

1. पाठ्यपुस्तकस्य सामग्रीम् अधिकृत्य अवबोधनात्मकं कार्यम्

18

अ. गद्यांशः आ. पद्यांशः इ. नाट्यांशः

6+6+6

प्रश्नप्रकाराः - एकपदेन पूर्णवाक्येन च प्रश्नोत्तराणि।

 

भाषिककार्यम् बहुविकल्पात्मकाः प्रश्नाः

 

2. श्लोकान्वयः रिक्तस्थानपूर्तिद्वारा

4

3. वाक्येषु रेखांकितपदानि अधिकृत्य चतुर्णा प्रश्नानां निर्माणम्।

4

4. शब्दार्थाः
सन्दर्भे शब्दप्रयोगगेण शब्दार्थमेलनेन वा

4

बहुविकल्पात्मकाः / ल.उ. प्रश्नाः

पाठानां नामानि पुस्तकम्-मणिका संस्कृत-पाठ्यपुस्तकम् द्वितीयः भागः दशमश्रेण्यै

पाठ्संख्या

पाठनाम

प्रथमः पाठः

वाड् मयं तपः

द्वितीयः पाठः

आज्ञा गुरूणां ह्यविचारणीया

तृतीयः पाठः

किं किम् उपादेयम्

चतुर्थः पाठः

नास्ति त्यागसमं सुखम्

पंचमः पाठः

अभ्यासवशंगं मनः

षष्ठः पाठः

साधुवृत्तिं समाचरेत्

सप्तमः पाठः

रमणीया हि सृष्टिरेशा

अष्टमः पाठः

तिरफक्कुरल् - सूक्ति - सौरभम

नवमः पाठः

राष्टत्रं संरक्ष्यमेव हि

दशमः पाठः

सुस्वागतं भो। अरफणाचलैस्मिन्

एकादशः पाठः

कालौहम्

निर्धारित पाठ्यपुस्तकें

1. मणिका पाठ्यपुस्तकम् भाग 2 संशोधितसंस्करणम् प्रकाशनम्: के.मा. शि. वो. द्वारा

2. मणिका अभ्यास पुस्तकम् भाग 2 संशोधितसंस्करणम् प्रकाशनम्: के.मा. शि. वो. द्वारा

3. व्याकरणवीथिः अतिरिक्तपठनार्थम् प्रकाशनम् रा.शै.प्र.अनु.परि.

Download CBSE Syllabus in PDF

Download CBSE Syllabus of Class 10th 

CURRICULUM / SYLLABUS OF VOCATIONAL COURSES

CURRICULUM / SYLLABUS

Scheme of Studies and List of Vocational Courses

Application form to offer vocational courses

Secondary School Curriculum (Under NSQF)

Senior School Curriculum (Vocational)



myCBSEguide App

myCBSEguide

Trusted by 1 Crore+ Students

Test Generator

Test Generator

Create papers online. It's FREE.

CUET Mock Tests

CUET Mock Tests

75,000+ questions to practice only on myCBSEguide app

Download myCBSEguide App